Vrijdag 8 november ’24 ging ik naar een dansvoorstelling van de Congolese Jolie Ngemi kijken in de Singel.

De dansvoorstelling had de titel “Double bill” en bestond uit twee delen.

In het eerste deel  werd je ondergedompeld in Nkisi, een solo van Jolie Ngemi.

 Nkisi is een woord in het Lingala, de moedertaal van Ngemi en draagt een rijke lading. Het betekent ‘remedie’, ‘heks’, ‘tovenarij’ en ‘medicijn’, en verwijst naar heilige, spirituele beelden. In vroegere tijden waren bepaalde vrouwen die met Nkisi werden geassocieerd, onmisbare figuren aan het hof van Congolese koningen — bemiddelaars tussen de mensenwereld en het bovennatuurlijke.

Vandaag de dag echter, onder invloed van kolonisatie en christelijke denkbeelden, worden deze magische praktijken vaak als taboe beschouwd. Ngemi daagt dat beeld uit. Ze onderstreept de waarde van deze spirituele tradities in het licht van hedendaagse crises, en onderzoekt de hedendaagse betekenis van de Nkisi-vrouwen.

Na de solo volgde een dansprogramma met drie korte voorstellingen van opkomende artiesten Tina Bokata, Guelord Vulu, en het duo Ambassa Kibala & Isaac Tshipema. Deze performances, voortgekomen uit het Bosangani Festival dat Ngemi in 2021 oprichtte, toonden de diversiteit en vitaliteit van de dansscene in Kinshasa. Elke choreografie bracht een unieke mix van traditionele en hedendaagse danselementen, waarbij de energie en passie van de dansers het publiek meesleepten.

Ik vond het een intrigerende dansvoorstelling, waarbij gebalanceerd werd tussen traditionele rituelen en moderne dansvormen. De bewegingen straalden trance en magie uit.

De voorstelling van het duo Ambassa Kibala & Isaac Tshipema is me het meeste bijgebleven omdat hun bewegingen een continu spel van contrast en harmonie was. Twee dansers, elk met een unieke stijl, stonden tegenover elkaar. De ene stond symbool voor het vuur, intens, vurige energie, onstuitbare kracht. De ander belichaamde kalmte en een stille aanwezigheid. Hun ontmoeting ontvouwt zich in beweging: explosief en levendig, maar ook ingetogen en zacht.Door hun verschillen te omarmen ontstaat een bepaalde verbondenheid.

Vervolgens wil ik graag nog even iets zeggen over de materialen, lijnen, kleur en licht  die de voorstelling tekenden. Ngemi koos voor traditionele stoffen, die de Congolese cultuur goed tot uiting brachten. Haar bewegingen waren krachtig en vloeiend, en hadden een ritmisch patroon, wat het tranceachtige en de spirituele in de verf zette. Ngemi maakte gebruik van vloerlicht en horizonlicht in contrasterende tinten van warm oranje en rood en felblauw, om het gevoel van mysterie en spiritualiteit kracht bij te zetten. Ze nam tot slot de hele podiumruimte in en kwam dicht bij het publiek, wat de inleving deed vergroten en je echt mee nam in haar verhaal.

Voor mij ging de voorstelling verder dan louter een dansvoorstelling. Haar performance bood een diepgaande blik op de rijke tradities van Congo en verbond heden en verleden op een mooie manier.  

Er mochten tijdens de voorstelling geen foto's of video's gemaakt worden, daarom maak ik gebruik van de foto's en video van De Singel om een beeld van de voorstelling te kunnen weergeven.